Esin hanım mesleğiniz nedir?
Kimya mühendisi olup A sınıfı iş güvenliği uzmanıyım.
A sınıfı iş güvenliği uzmanı nedir?
Skalada C, B, A olarak üç standart uzmanlık tipi var iş güvenliği uzmanlığında. C sınıfı az tehlikelilere, B sınıfı tehlikelilere, A sınıfı çok tehlikelilere bakma yetkisine sahiptir. Ancak yasa yeni yürürlüğe girdi. Yeni dediğimde 2012´nin Haziran ayında. Yürürlüğe girdikten sonra tabii piyasada uzman sayısı çok az olduğu için geçici bir yönetmelik hazırlandı. C sınıfı olan B ye, B sınıfı uzmanda çok tehlikeliye şimdilik bakabilir şeklinde bir yönetmelikte işlerimizi yürüttük.
İş güvenliği nedir?
İş güvenliği işyerinde, işletmelerde işin yürütümü sırasında tüm göreceğin tehlikeleri bertaraf etmek için yapacağı çalışmaların hepsine iş güvenliği denir.
İş sağlığı nedir?
İş sağlığı da sağlık alanın da çalışanın bedensel ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halini korumak için iş yeri hekimlerinin verdiği hizmet sonucun da iş sağlığını takip eder iş yeri hekimleridir. Yani sadece poliklinik yapmakla kalmaz hekimler.İş sağlığı dediğimiz zaman işyeri hekimi fabrikaya geliyor, poliklinik odası olur oraya oturup ilaç yazması değil. İş yeri hekimi de işletmenin sağlık yönünden risklerini belirler. Örneğin tozlumu, gürültülü mü? Kimyasal mı kullanılıyor? Ergonomik olarak yanlış bir iş mi yapılıyor? Soyunma odaları uygunsuz mu? Yemekhaneleri kötü mü? Ne yiyorlar ne içiyorlar? İş yeri hekiminin görevi aslında sadece işletmelerde reçete yazıp poliklinik yapmak değildir. En son görevidir aslında reçete yazmak. Çünkü bugün sağlık ocağının hepsine gitseler yazdıracakları ilaçları personel yazdırır zaten. Her semtte de bir sağlık ocağı var.
Asıl görevi nedir peki?
İş yeri hekiminin görevi orada işverene iş sağlığı ile ilgili tozlu, gürültülü bir ortamsa bakın bu gürültü burada yüksek bu çalışanın bir süre sonra işitme kaybı olabilir o yüzden şu gibi önlemlere dikkat edin. İş yeri hekimi bunları söylemeli. Bunların soyunma odaları lavaboları çok kirli. Gıda da hijyene önem verilmeli gibi uyarması gerekmektedir. Bunları işverenle iş yeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanı oturur hep beraber bazı önlemler tedbirler alır. Tespit ettikleri tehlikelere karşı.
Yasa çıktı demiştiniz ne gibi faydası oldu sizlere?
Yasa çıktı, yasa çıktıktan sonra oturması için epey bir zaman geçti. Taki ne zaman, Soma´da yaşanan büyük maden kazası, asansör kazasından sonra. Aslında her gün televizyonda izlediğimiz kazalar iş kazaları. Bir otobüsün trafikte kaza yapması da iş kazası. Çünkü işletmeye bağlı çalışılan bir iş. Taksicinin bir kaza yapması da, her gün aslında bizler bir iş kazası izliyoruz. Ama bu toplu olduğu zaman insanların daha çok dikkatini çekiyor. Toplu ölümler işte en son yaşadığımız büyük Soma faciası gibi. Bu sefer ne dendi ama fıtratında vardı.
Gerçekten fıtrattan mı peki?
Hayır, iş kazaları fıtratındadır diye bir şey yok. Fıtratında olan şudur, iş kazaları 3 sebepten dolayı olur. Birincisinde tehlikeli bir davranış vardır, ikincisinde tehlikeli bir durum vardır, üçüncüsü de Allah´a havale ettiğimiz kısımdır. Bu fıtratında olan dediğimiz kısım buna girer, o fıtrat dediğimiz kısımda da sel, erozyon, deprem, çığ var mı? Maden de oldu mu, olmadı. Olmadığına göre burada fıtrat diye bir şey yok.
Ne var o zaman?
Tehlikeli durum var mı? Evet, var, kaç kilometre yerin altına iniyorsun tehlikeli durumdur. Yüksekte çalışıyorsun tehlikeli durumdur. Tehlikeli davranış var mı evet var. Kimin işverenin. Kişisel koruyucu donanım dediğimiz, maskedir, barettir eldivendir. Bunları tam kullanabilir, sağlıklı sağlam olması gerekir denetimin. Gelen müfettiş tehlikeli durum var mı evet denetimler eksik. Tehlikeli durum var mı evet, personel tehlikeli durumu görse de bildirmemiş, bildirdiği kişi yansıtmamış. Yani bunlarda insan kaynaklı olan tehlikeli davranıştır. Tehlikeli durum işletme kaynaklı, tehlikeli davranışta bu. Şimdi o yüzden istatistik olarak da baktığınız zaman tüm dünyada Allah´a havale ettiğimiz kısım yüzde 2´lik kısıma giriyor. Biz yüzde 98 iş kazalarının insan kaynaklı olduğu için önleriz. Tehlikeli durumun önlemini alırsan önlersin, ama her gün gördüğümüz iş kazaları bu sebepten. Şimdi bu yasa çıktı ama yasa oturdu mu yerine hayır.
Neden oturmadı peki?
Çünkü birçok insan elinde çanta, risk analizi acil durum eylem planı yapıyorum diye dolaştı. İşi olmayan, yeni mezun olan hiç işletmede çalışmamış, evde ev hanımları. Bunlar aldı çantayı eline iş analizi yapıyoruz, iş güvenliği uzmanıyız diye dolaşmaya başladı. Bunlara da bir bedel çizildi bedel zaten ondan sonra yerlerde dolaştı çok komik rakamlara fotokopi basıp basıp verdi. Firmanın adını kapağını değiştirdi fotokopisini basıp verdi.
Röportaj: Berna Utaş Utangan
