Halk arasında ?saman nezlesi´ olarak bilinen alerjik rinit, özellikle bahar aylarında polen alerjisi olan çocuklarda gözlerde sulanma, burun akıntısı ve kaşıntı yaparak hapşırık krizlerine neden oluyor. Ev tozu akarları, küf mantarları ve hayvan tüylerinin yol açtığı ve yıl boyu süren rinit ise alerjik bünyeli çocukların, eğitim hayatlarını ve sosyal yaşamlarını olumsuz etkiliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü´nden Uz. Dr. Melahat Yeni, alerjik rinitten çocukları koruma yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Astımlı çocukları daha çok etkiliyor
Çocukluk çağında en sık görülen sağlık sorunlarından biri olan alerjik rinit; hapşırık, burun akıntısı ve kaşıntısı, gözlerde sulanma, boğazda gıdıklanma hissiyle kendini göstermektedir. Çocukluk çağı astımından üç kat daha fazla görülen alerjik rinit, hırıltı ve öksürüğe yol açarak astımlı çocuklarda tabloyu daha da kötüleştirebilir. Alerjik rinite genellikle ev tozlarının (akarlar), mevsimsel rinite ise polenlerin neden olduğu bilinmektedir. Ev tozlarının neden olduğu durum yıl boyu sürerken, polenlerin neden olduğu alerjik rinit, mevsimseldir. İlkbahar ve sonbaharda çimen, yabani ot ve bazı ağaç türlerinin polenleri, rüzgar ve diğer etkenlerle serbest kalır. Genellikle ilkbahar ve sonbaharın ilk aylarında bazı bitkiler daha sık polen üretirken, yılın 10 ayında az da olsa polen maruziyeti ortaya çıkabilir.
Ülkemizde en çok çim poleni görülüyor
Ağaç polenleri ilkbaharda atmosferde yoğun bir şekilde uzun süre havada kalabilir. Çimen ve tahıl polenleri ise ilkbahar ile yaz mevsimi başında, yabani ot polenleri de yaz sonu ve sonbaharda yoğun olarak bulunur. Polen yoğunluğu, mevsimlere ve bölgenin bitki örtüsü ile o sene bölgenin aldığı yağış ve sıcaklık gibi hava şartlarına göre değişmektedir. Ülkemizde ise en sık çim poleni görülmektedir.
Rüzgarlı havalarda belirtiler daha çok artıyor
Polenlerin havada taşınması sırasında alerjik bünyeli çocuklarda hapşırık, burun akıntısı ve tıkanıklığı, gözlerde sulanma, öksürük gibi reaksiyonlar ortaya çıkmaktadır. Bu belirtilerin yanı sıra tat almada güçlük, göz çevresinde şişlik, sağlıklı nefes alıp verilemediği için halsizlik ve yorgunluk, okula gidememe, uzun dönem ilaç kullanma zorunluluğu gibi nedenler alerjik riniti olan çocukların sosyal yaşamını olumsuz etkilemektedir.
Akarlar yıl boyu süren alerjinin nedeni
Mevsimsel olmayıp yıl boyu süren alerjik rinite ise ev tozu akarları, küf mantarları ve hayvan tüyleri neden olmaktadır. Eklem bacaklılardan olan ev tozu akarları, gözle görülemeyen ancak mikroskopla seçilebilen küçük canlılardır. Çoğunlukla ev içindeki sıcak ve nemli ortamları sever ve çok hızlı çoğalır. Alerjinin ana nedeni olan akarlar insanların deri döküntüleri ile beslenmektedir.
Önlem alınırsa etikleri kendiliğinden azalır
Polen alerjisi ve alerjik rinit yapan etkenlere karşı önlem alınmalı, tedavi sürecinde geç kalınmamalıdır. Çocukların sık kullandığı ortamlardaki alerjenler uzaklaştırıldığında veya dış ortama çıkarken gerekli önlemler alındığında alerjik rinit semptomları kendiliğinden hafifleyecektir. Şikayetleri şiddetli olan çocuklarda burun açıcı spreyler, kaşıntıyı azaltıcı alerji şurupları, solunum sıkıntısı yaşayanlarda ise nefes açıcı ilaçlar maske ile verilebilmektedir.
Bahar (polen) alerjisi için alınması gereken önlemler:
1. Polen alerjisi olan çocuklar dışarı çıkarken maske, gözlük kullanmalı, uzun kollu giysiler giymeli.
2. Dışarıdan eve dönüldüğünde giysiler kapı önünde çıkarılmalı.
3. Çocuklar bol su ile duş aldırılmalı, saçları ve yüzü bol su ile yıkanmalı.
4. Polen dönemlerinde çamaşırlar kapalı ortamda kurutulmalı.
5. Güneşli, rüzgarlı ve kuru havalar ile sabahın erken saatlerinde polen miktarı arttığı için çocukların dışarı çıkması sınırlandırılmalıdır.
Alerjik rinitli çocuklar için alınabilecek önlemler
1. Mümkünse evdeki halı ve halıfleksler kaldırılmalı, çok fazla toz tutan pelüş oyuncak evde bulundurulmamalıdır.
2. Ev sık sık havalandırılmalıdır. Kuru havada özellikle nem oranı % 50´nin altına indiği için ev tozu akarları yaşayamaz.
3. Çocuklar için hipo alerjik yastık kılıfları kullanılmalı.
4. Tozu dış ortama kaçırmayan hepa flitreli elektrik süpürgeleri tercih edilmeli ya da tozları suda biriktiren süpürgelerle ev süpürülmelidir.
5. Evde ve özellikle çocukların yatak odasında evcil hayvan bulundurmamaya özen gösterilmelidir.