İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürü Mahmut Teke; 2525 sayılı soyadı kanununun 3. maddesine aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası olan veya düzeltme işaretlerinin kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan ad ve soyadları mahkeme kararı aranmaksızın il veya ilçe idare kurullarının vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebileceğini belirterek, Kayseri´de bugüne kadar 2 bin 527 vatandaşın isim veya soyisimlerini değiştirdiğini söyledi.
3 Kasım 2017 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren kanun hakkında bilgiler veren İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürü Mahmut Teke; "5490 sayılı nüfus hizmetleri kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair 7039 sayılı kanun 03.11.2017 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu kanun ile 5490 sayılı kanuna eklenene geçici 8. madde ile kişinin 2 yıl içerisinde yerleşim yerinin bulunduğu nüfus müdürlüklerine yazılı olarak başvurması kaydıyla 2525 sayılı soyadı kanununun 3. maddesine aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası olan veya düzeltme işaretlerinin kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan ad ve soyadları mahkeme kararı aranmaksızın il veya ilçe idare kurullarının vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebilir. İl ve ilçe idare kurullarının vereceği kararlar kesindir. Soyadı değiştirilen erkek ise müracaat tarihinde ergen olmayan çocuklarının da soyadları değiştirilir. Soyadı değiştirilen kadın ise müracaat tarihinde ergen olmayan ve evlilik dışı olan çocuklarının da soyadları değiştirilir" dedi.
Ad ve soyadın düzeltilmesine ilişkin esaslar hakkında bilgiler veren Teke; ?Birincisi doğumla Türk vatandaşı olup çıkma izni almak suretiyle vatandaşlığımızı kaybedenlerin mavi kartlılar kütüğündeki ad ve soyadlarının düzeltilmesine ilişkin talepleri bu kanun kapsamı dışındadır. Böyle bir müracaat olduğu takdirde il ve ilçe idare kurullarımız bu müracaatları reddedeceklerdir. Kişiye bağlı olan ad üzerindeki hakkı kişinin kendisinden başkası kullanamayacağından ölmüş olan kişilerin ad ve soyadında değişiklik yapılmasına ilişkin talepler de yine il ve ilçe idare kurullarımızca reddedilecektir. Bir yıl veya daha fazla gün almış hükümlülerin cumhuriyet savcılığı kanalıyla müracaatta bulunmaları halinde, ad ve soyadının düzeltilmesine ilişkin yazılı izninin bulunması kaydıyla hükümlülerin talebi de il ve ilçe idare kurullarınca değerlendirmeye alınacaktır. Ceza infaz kurumlarında tutuklu bulunan kişilerin de cumhuriyet savcısı kanalıyla tutuklu bulunduğu yerin nüfus müdürlüğüne müracaat etmeleri halinde onların işlemleri de kabul edilecektir" ifadelerini kullandı.
"İstediği isim ve soyismi müracaat ederek düzeltemez"
Hangi hatalarda ad ve soyadların düzeltilebileceğini sıralayan Teke şöyle konuştu,
"Kişinin dayanak belgesinde ve aile kütüğünde adında harf hatası bulunması. Örnek verecek olursak ?Yasemin´ olan ismini yıllar önce nüfus müdürlüğündeki kütüklerde ?Yasmin´ olarak tescil edilmiş. Burada bir ?e´ harfi eksikliği var, Yasemin ile Yasmin farklı şeyler. Kişi müracaat ediyor, biz onun dilekçesini alıyor ve ilçe idare kurulumuza sevk ediyoruz. İlçe idare kurulumuz da bunu değerlendiriyor, Yasmin´i Yasemin olarak düzeltebiliyor. İsminde harf hatası olan şahıslar müracaat ettiklerinde ilçe idare kurullarımız tarafından değerlendirilerek düzeltiliyor. Yani yanlış anlaşılma olmasın, ?Ben istediğim ismi, soyismi müracaat edip değiştirebilirim´ diye düşünce hasıl olmasın. İsimler ve soyisimlerin tamamının düzeltilmesi mahkemelere ait. İkinci olarak kişinin yine dayanak belgesi ve aile kütüğünde adında noktalama işaretinin olmaması. Mesela ?Çiğdem´ ismi ?Çığdem´ olarak yazılmış. Bunlar noktalama hatasından dolayı anlam değişikliği gösteriyor. Bu tip kişiler de müracaat ettikleri takdirde ilçe idare kurullarımız tarafından düzeltiliyor. Yine kişilerin dayanak belgesi ve aile kütüğünde ayrı yazılmış olan adlarının birleştirilmesi. Mesela ?Ayşegül´ bitişik yazılması gerekirken ?Ayşe Gül´ olarak yazılmış. Bu türlü talepler de düzeltilebiliyor. 2525 sayılı soyadı kanununda belirtilen umumi edeplere uygun olmayan veya iğrenç ve gülünç olan soyisimleri de ilçe idare kurullarımızca düzeltilebiliyor. Bu soyisimlerden örnek verecek olursak, yalak kalas, deli, koyun, boynuz gibi soyisimler kişileri aşağılayıcı duruma düşürdükleri için kişiler müracaat ettikleri takdirde il ve ilçe idare kurullarımız düzeltme yapıyorlar."
2 bin 698 müracaattan 2 bin 527 tanesi olumlu sonuçlandı
Kanunun yürürlüğe girmesinden bu güne kadar 2 bin 527 tane müracaatın olumlu sonuçlandığını kaydeden İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürü Mahmut Teke; "Kanunun yürürlüğe girmesinden bu güne kadar Kayseri merkez ve ilçeler dahil olmak üzere 2 bin 698 vatandaşımız ad ve soyad ile ilgili müracaatta bulunmuş, bunlardan 2 bin 527 tanesi olumlu olarak sonuçlanmıştır. 7039 sayılı kanun gereğince da veya soyad değişikliğine ilişkin müracaatlar 03.11.2019 tarihinde mesai bitimine kadar kabul edilecektir. Bu tarihten sonra yapılan müracaatlar ise işleme alınmayacaktır" diye konuştu.
