Mehmet Tarık ÇAY


Sporda Kaygı ve Psikolojisi

Ülke sporunda sürekli başarısızlıklarımızda bahsediyoruz.


Ülke sporunda sürekli başarısızlıklarımızda bahsediyoruz. Sadece futbola indirgemek istemiyorum. Bütün spor dallarında başarısızlıklarımızı sürekli yineliyoruz fakat bir türlü bunun üstesinden nasıl geleceğimizi tartışmıyoruz. Tartışmadığımız gibi de eleştirilere kapanıp bir suçlu arar hale geliyoruz. Bu tartışma ve kaos ortamından etkilenen sporcularımızda ise sürekli bir baskı oluyor ve onu bir türlü fark edemiyoruz. İngiltere´de yapılan bir araştırmada futbolda başarı ve başarısızlığın %30 psikolojik faktörlere bağlı olduğu ifade edilmiştir. Bu çok yüksek bir oran. Sporcunun ve antrenörlerin psikolojik desteğe duyduğu ihtiyacı fazlasıyla gözler önüne seriyor galiba. Özellikle sporcu için psikolojik desteğin bu kadar önemli olduğunu halde maalesef spor psikologlarına yeterince önem verilmiyor.

Sporcuların düzenli bir şekilde yaptığı fiziksel antrenmanlar gibi zihinsel antrenmanlara önemli derece ihtiyacı vardır. Özellikle profesyonel sporcularda bulunan müsabaka kaygısı maksimum performanslarını göstermede önlerine geçiyor. Konuyu biraz daha açarsak aşırı kaygı strese ve öfkeye dönüşüyor. Ülkemize yurt dışından gelen sporcuların belli bir zaman sonra gösterdikleri agresif tutumun temelinde bu olaylar yatıyor. Spor psikologları ile çalışan kulüplerde sakatlıkların daha hızlı iyileştiği, sporcuların öfke kontrolünü daha iyi sağladığı, müsabakaya daha iyi konsantre olduğu ve stresle baş etme yeteneğini kazandığı gözlemlenmiştir. Bu olayların hepsi alanında uzman bir spor psikoloğu çalışarak elde etmek mümkündür.

Geçtiğimiz haftalarda üzülerek bir haber okudum. Osmanlıspor Teknik Direktörü Bülent Uygun verdiği bir demeçte ?Futbol topunu 8 kez sektiremeyen Mourinho önemli yerlere geliyorsa, bu da imkan verildiğinde başarı geliyor demektir.? demiş. Maalesef futbol topunu sekiz kere sektiremeyen Mourinho uzman spor psikologlarıyla, spordu danışmanlarıyla çalışıyor. Fiziksel antrenmanlar kadar zihinsel antrenmanlara da önem veriyor. Motivasyona sadece gaz verme olarak bakmıyor ve o yüzden bugün Jose Mourinho´dan bahsediyoruz.

Ülkemizde sporcuya daha iyi destek vermek için muhakkak bilinçli sporcu aileleri ve spor yöneticileri gerekiyor. Sporcu olmak kadar da sporcu ailesi ve spor yöneticisi da zor bir iştir. Bu yüzden alanında uzman ve donanımlı spor psikologları ile çalışmak gerekiyor. Arda Coşkun, Ömer Ateş, Mehmet Burak Otyakmaz gibi kaliteli spor psikoloğu hocalarım bunlardan bir kaçı. Kulüpler ve antrenörle bu konuda üzerlerine düşeni yapmalı.

Son olarak konu Jose Mourinho´dan açılınca aklıma bir anekdotu geldi. Teknik direktör Mihajloviç, Mourinho için "Mourinho ile futbol konuşmam. Futbol oynamamış birinin bazı şeyleri anlamasını beklememek lazım" dedi. Mourinho çok kısa bir süre sonra Mihajloviç´e kendi stilinde cevap verdi; "Jokey olmak için önce at mı olmak gerekir?"