Dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs pandemisi tüm hayatı olumsuz etkilemeye devam ediyor. Bütün sektörler bu süreçten en az hasarla çıkmaya çalışırken, salgının ne zaman biteceği bilinmiyor. Bu sebeple, koronvirüs pandemisinin gayrimenkul sektörüne etkilerini değerlendimek istedim.
Pandemi sürecinin gayrimenkul sektörüne etkilerini gün geçtikçe artmaktadır. sektörde gerçek düşüşün Mayıs ayından bu yana sürmektedir. Konutta yüzde 70-80 gibi bir daralma öngörüyoruz. Bu rakamların esas etkileri için son dönem verilerini görmemiz lazım. Türkiye'nin kendi demografik yapısı itibariyle konut bir ihtiyaç ürünü. Bu pandeminin etkilerini nasıl gelişeceğini ancak varsayabiliriz, çünkü hiçbirimizin bir tecrübesi yok bu konuda. Konut talebi her zaman karşılanmamış bir talep. Gayrimenkul gelirleri açısından sürdürebilirlik sağlanabilirse ki bu konuda biraz zayıfız. Sistemin verdiği destekler, Türkiye'deki gelir sürdürebilirliği açısından yeterli değil ne yazık ki.
Konutta daralmanın etkileri bu krizin ne kadar sürdüğüne bağlı olarak değişecek. Karşılanmamış talebin bir miktarının hayata döndüğümüz sürede tekrar sisteme geri döneceğini düşünüyorum. Yani tamamen kayıp değil bu aylar. Bir kısmı diğer aylarda karşılanacak.
Konut fiyatları düşecek
Özellikle nakde ihtiyacı olanlar ya da işini sürdürmek isteyen herkes, elindekini kurtarmak için gayrimenkul satmaya çalışacak bu ve önümüzdeki dönemde. Nakit kıymetli olacak. Gayrimenkul fiyatındaki arz talep dengesinin bozulacağını düşünüyorum. Bu da ne yazık ki gayrimenkul fiyatlarını olumsuz yönde etkileyecektir.
Yeni motivasyonlar sağlanırsa krizin bir miktar önüne geçilebilir
Pandemi sonrası likiditesi olanlar için iyi bir dönem olacaktır. Ama o da zor bir karar. Bu dönemde paranız varsa gayrimenkule yatırır mısınız sorusu geliyor doğal olarak. Birtakım teşviklere ihtiyaç duyulabilir. KDV indirimi, tapu harcı indirimi, konut kredisinin daha iyi kullandırılması belki konutta ödenen faiz ve anaparanın gelir vergisinden düşürülmesi gibi bir takım motivasyonlar sağlanırsa sektörde bir miktar bu krizin önüne geçilebilir.
