Otizm belirtileri her çocukta aynı belirtide ve şiddette görülmediği için otizm spektrumu olarak tanımlanır. Yani çok geniş bir yelpazedir. Genel olarak bu bozukluklar gelişimin bir çok alanını etkilerler ve süreğen işlev bozukluklarına yol açarlar. Erken çocukluk dönemlerinde ortaya çıkan bu bozukluk, sosyal-iletişimsel alanda yetersizliklere,sınırlı,tekrarlayıcı davranışlara yol açan,kronik nörogelişimsel bozukluklardır. Henüz tam sebepleri bilinmemektedir.Genetik etkenler ve çevresel etkenlerin etkileşiminin rol oynadığı düşünülen bir beyin hastalığı olduğu bilinmektedir.
- Otizm düşüncesi ile doktora götürülen çocukların ailelerin söyledikleri ;ismine tepki vermiyor,istediklerini söyleyemiyor,konuşmada gecikmesi var,emirleri yapmıyor,bazen duyuyor gibi görünse de duymuyor gibi davranıyor,işaretle göstermeme veya bay bay yapmıyor,birkaç kelimesi varken artık onlarda yok.Ve otizm belirtileri gösteren çocuklarda davranışla ilgili problemlerde şu şekildedir.
- Yoğun tutturmalar
- Aşırı hareketli/işbirliği kurmaz veya karşıt davranır
- Oyuncaklarla oynamayı bilmez
- Gittikçe eşyalarla daha çok zaman geçiriyor
- Oyuncaklara bağlanır; devamlı yanında taşımak ister
- Eşyaları sıralar
- Belirli ses ve dokulara aşırı duyarlı
- Riskli hareketleri vardır.
- Otizmli çocuklarımızın ya da bireylerin fiziksel gelişimleri ve motor becerileri genellikle normaldir. Dışarıdan bakıldığında sağlıklı bir birey gibi görünürler. Küçük kas becerilerinde zayıftırlar.Örneğin makasla bir şeyler kesme,ipe boncuk dizme gibi becerilerde zayıftırlar.
- Otizmin çarelerine bakacak olursak erken tanı çok önem arz eder. Çocuğun tanıyı alıp daha sonra özel eğitime,terapilere başlaması bu durumun azalması ve pekiştirilmemesi için gereklidir.Bizi alarma geçirecek davranışlar vardır.
ALARM!!!
- 6 ay anneyi tanımama, gülümsememe
- 12 ay babıldamanın olmaması
- 12 ay parmakla gösterme, bay bay yapamaması
- 16 ay tek kelime olmaması
- 2 yaşında 2 kelimeli cümle olmaması
- Herhangi bir yaşta herhangi bir dil ve sosyal beceri kaybı
12 aylık ama henüz gerçekleşmediği davranışları varsa mesela ismine bakmıyorsa, göz teması kurmuyorsa, ilgisini çeken şeylere dikkat etmiyorsa,
36 aylık olmuş hala sözel ve sözel olmayan iletişim kurmuyorsa alarma geçip erken teşhis için uzmanlara başvurup yardım aramak gerekmektedir.
Ancak; otizm spektrum bozuklukları çok geniş bir yelpazeye sahiptir, yukarıda saydığım semptomlar teşhis için yeterli olmayacaktır. Eğer şüpheleniyorsanız ve ne yapacağınız konusunda bir fikriniz yoksa bir ruh sağlığı uzmanından destek alınması gerekir.
Erken tanıdan sonraki süreç tanı koyulmuşsa artık tedavidir. Bu süreçte Çocuk ve Ergen Psikiyatrisinden ,Özel eğitimden,Aileden,Okul-kreşten,Konuşma terapistinden,Çocuk nöroloğundan,Ev eğitiminden yardım almak gerekmektedir.
OTİZM BİR HASTALIK DEĞİL FARKLILIKTIR.
ERKEN TANI HAYAT KURTARIR.
